W ramach warsztatów z cyklu "Oswajanie lisa" z klasą piątą omówiliśmy problem dokuczania i zastanawialiśmy się, jak rozmawiać, żeby innych nie krzywdzić ani nie obrażać.

Rozpoczęliśmy od spisania wszystkich rodzajów dokuczania, z jakimi chłopcy stykają się w klasie i poza nią. Chłopcy opowiadali o sytuacjach ośmieszania, poniżania, bicia, przezywania i wykluczania innych. Następnie każdy z uczniów klasy piątej przy całej grupie zadeklarował, że nie chce, żeby takie zachowania miały miejsce w klasie. 

W drugiej części warsztatu skupiliśmy się na komunikacji. Spisaliśmy na tablicy typowe komunikaty "Ty", w których pojawiają się pretensje, wyrzuty i oskarżanie innych. Zastanawialiśmy się, jak się czujemy, kiedy słyszymy tego typu zdania. Następnie zaproponowałam przeformułownie ich na komunikaty "Ja", w których mówimy od siebie, co w danej sytuacji myślimy czy czujemy i o co chcemy drugą osobę poprosić. Tak więc kiedy ktoś nam na przykład zrzuci książki z ławki, zamiast powiedzieć: "Ty debilu, uważaj jak chodzisz!" możemy spróbować użyć komunikatu "Ja", np: "Moje książki leżą na podłodze - jestem naprawdę zły, bo nie chcę, żeby się zniszczyły. Czy możesz pomóc mi je pozbierać i następnym razem uważać na moje rzeczy?" 

Spisaliśmy schemat komunikatu "Ja" na tablicy (opis sytuacji; wyrażenie siebie - co czuję i myślę; wyjaśnienie; oczekiwanie na przyszłość), po czym każdy z chłopców wylosował jeden komunikat "Ty" z zadaniem przeformułowania go na przekonujący ale nieagresywny komunikat "Ja".

Ponieważ część chłopców miała poczucie, że komunikaty typu "Ja" są "dla dziewczyn", szukaliśmy wspólnie takich rozwiązań, które będą dla nich do przyjęcia. Okazało się, że można powiedzieć, co się myśli i czuje w sposób zdecydowany i "męski" jednak bez obrażania czy oskarżania innych.

Na koniec warsztatu chętni chłopcy odgrywali scenki, w których pojawiała się sytuacja konfliktowa. Pozostali uczniowie decydowali, czy w scence pojawił się komunikat "Ty" czy komunikat "Ja". Niektórym - nawet najbardziej zadeklarowanym "twardzielom", udało się całkiem skutecznie użyć komunikatu "Ja" i konstruktywnie rozwiązać konflikt. Zachęcam do dalszych ćwiczeń w domu!